Trò chơi Mafia được điều khiển bởi một quản trò hoặc người kể chuyện. Người này sẽ phát cho mỗi người chơi một lá bài một cách bí mật thể hiện danh tính của họ trong trò chơi.

Ở dạng cơ bản nhất của trò chơi, Mafia thường có hai đội chơi: sát thủ và người dân. Khi chơi trực tiếp thì cần có một quản trò và quản trò không tham gia trò chơi với vai trò người chơi. Vai của người chơi được chỉ định bởi những lá bài mà quản trò phát cho mỗi người. Lúc bắt đầu trò chơi, mỗi thành viên nhóm sát thủ sẽ được cho biết danh tính của động đội, tuy nhiên người dân chỉ được biết số sát thủ trong trò chơi, và không biết được người chơi nào là sát thủ và người chơi nào là người dân thường.

Có hai giai đoạn: ban đêm và ban ngày. Vào ban đêm, những người chơi nhất định bí mật thực hiện những hành động đặc biệt; trong ngày, các người chơi thảo luận và biểu quyết để "lynch", hay loại, một người chơi nào đó. Hai giai đoạn này diễn ra xen kẽ nhau cho đến khi tất cả thành viên của nhóm sát thủ đã bị loại hoặc cho đến khi số lượng sát thủ nhiều hơn số lượng người dân.

Một số người chơi có thể được giao cho các vai với khả năng đặc biệt. Các vai đặc biệt phổ biến bao gồm:

• thám tử — người dân thường có khả năng biết được nhóm mà một thành viên nào đó tham gia;
• bác sĩ — một người dân thường có khả năng bảo vệ một người chơi nào đó khỏi việc bị giết vào mỗi đêm;
• barman (nghĩa là người đàn ông phục vụ ở quán rượu) — một sát thủ có khả năng xoá bỏ khả năng của một vai khác vào mỗi đêm.

Nhà phát triển trò chơi điện tử Andrew Plotkin đã đề nghị trò chơi chỉ nên có đúng hai sát thủ,[4] trong khi luật của bản gốc của Davidoff yêu cầu một phần ba số người chơi (làm tròn đến chữ số gần nhất) sẽ vào vai sát thủ. Trò chơi gốc của Davidoff không bao gồm các vai có khả năng đặc biệt.[1] Theo luật của ông cho trò chơi "Ma sói", Plotkin đề nghị giai đoạn đầu tiên sẽ là ban ngày và số lượng người là một số lẻ. Những chi tiết này ngăn ngừa người chơi tránh khỏi việc bị giết trước ngày đầu tiên và trong hầu hết các kịch bản đều đảm bảo rằng trò chơi sẽ kết thúc một cách thú vị và ấn tượng bằng cách loại hết các sát thủ chứ không phải bằng một cái chết gây bất mãn và không thú vị.[4]

Ban đêm

Tất cả người chơi nhắm mắt lại. ("Ban đêm đến và tất cả mọi người đang ngủ"). Sau đó, quản trò yêu cầu tất cả các thành viên nhóm sát thủ mở mắt ra và thừa nhận ai đó là đồng bọn của họ. Các thành viên sát thủ chọn một "nạn nhân" bằng cách ra hiệu bí mật để chỉ ra mục tích của họ và để thể hiện sự nhất trí của cả nhóm rồi nhắm mắt lại.

Một quy trình tương tự cũng xảy ra cho các vai diễn khác với những hành động họ thực hiện trong đêm. Trong trường hợp của thám tử, quản trò có thể chỉ ra rằng mục tiêu mà thám tử nhắm đến là vô tội hoặc có tội bằng cách sử dụng các cử chỉ như gật đầu hoặc lắc đầu.

Trong giai đoạn ban đêm, người chơi có thể tạo ra một số âm thanh như gõ nhẹ lên một vật gì đó để che giấu những âm thanh tạo ra bởi các cử chỉ của quản trò, của sát thủ hoặc của nhà tiên tri.[5]

Ban ngày

Vào ban ngày, tất cả người chơi có quyền biểu quyết và loại một người chơi khác.

Quản trò yêu cầu các thành viên mở mắt (tỉnh giấc) và thông báo rằng ai đã "chết" vào đêm hôm trước. Thảo luận bắt đầu diễn ra sau đó. Tại bất kì thời điểm nào, một người chơi có thể buộc tội ai đó là sát thủ và nhắc nhở mọi người biểu quyết để loại người đó ra. Nếu hơn một nửa người chơi cùng biểu quyết như vậy, người bị buộc tội sẽ bị loại và giai đoạn ban đêm bắt đầu. Nếu không, giai đoạn này sẽ tiếp tục cho đến khi ai đó bị loại.[4]

Theo một số luật chơi, vai của người chết sẽ được tiết lộ; nhưng theo một số luật chơi khác thì lại không.[5][6] Trong cả hai trường hợp, người đã chết không được phép gây bất kì ảnh hưởng gì đến phần còn lại của trò chơi.

Vì người chơi có quyền cân nhắc về biểu quyết của mình nên ban ngày thường sẽ kéo dài hơn ban đêm.

Chiến thắng

Trò chơi sẽ kết thúc khi thành viên sát thủ cuối cùng bị giết (trong trường hợp này, nhóm người dân chiến thắng) hoặc số thành viên sát thủ nhiều hơn hoặc bằng số người dân (nhóm sát thủ chiến thắng).